1. Cách trả lương theo khoán là gì?

Cách trả lương theo khoán là gì? Bộ luật Lao động năm 2019 và các văn bản hướng dẫn đều không giải thích thuật ngữ lương khoán là gì nhưng cũng đã đề cập đến cụm từ “lương khoán” trong các điều khoản quy định về hình thức trả lương. Người sử dụng lao động có thể đề nghị trả lương khoán nhưng phải có sự đồng ý từ phía người lao động.

Về bản chất, trả lương theo khoán là hình thức trả tiền công cho người lao động căn cứ vào khối lượng, chất lượng và thời gian hoàn thành công việc, sau đó tính toán trả tiền lương cho người lao động để họ hoàn thành những công việc đó. Nếu công việc được hoàn thành đúng hạn, người lao động sẽ nhận đủ số tiền lương đã được thỏa thuận từ trước. Đây là phương thức trả lương công bằng, phản ánh chính xác năng suất làm việc của người lao động.

2. Cách tính trả lương theo khoán cho người lao động

Theo điều 54 khoản 1 của Nghị định 145/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp và người lao động có thể thỏa thuận trong hợp đồng lao động về hình thức trả lương theo khoán, dựa trên tính chất công việc cũng như điều kiện sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp.

Tiền lương thực tế mà người lao động nhận được sẽ phụ thuộc vào lượng công việc hoàn thành, chất lượng công việc và thời gian yêu cầu để hoàn thành nhiệm vụ đó. Để tính toán mức lương thực tế trong hình thức lương khoán, bạn có thể sử dụng công thức sau:

Tiền lương = Mức lương khoán x Tỷ lệ % hoàn thành công việc

Ví dụ minh họa: Anh A được thuê làm công nhân là ủi áo với yêu cầu phải thực hiện đóng 10.000 sản phẩm/ 1 tháng (Theo đúng yêu cầu) thì được nhận 7 triệu đồng.

• Ở tháng đầu nhận việc, anh A chỉ hoàn thành 8.000 sản phẩm/1 tháng (Theo đúng yêu cầu) tương đương với tỷ lệ đạt 80% so với mục tiêu được giao. Vậy nên, anh A sẽ được nhận số tiền lương là: 7 triệu đồng x 80% = 5,6 (triệu đồng)

• Ở tháng thứ 2, Anh A đã cải thiện năng suất của bản thân và hoàn thành công việc ủi hết 10.000/ 1 tháng (Theo đúng yêu cầu). Anh A đã nhận được toàn bộ tiền lương theo thỏa thuận là: 7 triệu đồng x 100% = 7 (triệu đồng)

Như vậy, người lao động và người sử dụng lao động cần thỏa thuận rõ về mức lương khoán cũng như hình thức trả lương để làm căn cứ tính tiền lương cuối tháng cho người lao động.

3. Các hình thức trả lương khoán

Dựa trên nguyên tắc trả lương theo khoán quy định tại Điều 94 của Bộ luật Lao động 2019, doanh nghiệp cần phải thanh toán lương trực tiếp, đầy đủ và đúng thời hạn cho người lao động. Trong trường hợp người lao động không thể nhận lương trực tiếp, doanh nghiệp có thể thanh toán cho người mà người lao động đã ủy quyền chính thức.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 94 Bộ luật Lao động 2019 và khoản 2 Điều 54 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, trả lương theo khoán có thể được thanh toán theo các hình thức sau:

• Bằng tiền mặt.

• Qua tài khoản ngân hàng cá nhân của người lao động.

Nếu lương được trả qua tài khoản ngân hàng, doanh nghiệp cần chịu trách nhiệm về các chi phí phát sinh từ việc mở tài khoản và chuyển khoản tiền lương.

Chú ý: Tiền lương phải được trả bằng tiền Đồng Việt Nam (VNĐ). Tuy nhiên, đối với người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam, có thể thanh toán lương bằng ngoại tệ.

3.1. Kỳ hạn trả lương theo khoán

Theo quy định tại Khoản 3, Điều 97, Bộ Luật Lao động 2019, người lao động nhận lương theo hình thức khoán sẽ được trả theo kỳ hạn thỏa thuận giữa hai bên. Trong trường hợp công việc kéo dài trong nhiều tháng, người lao động sẽ được tạm ứng tiền lương hàng tháng dựa trên khối lượng công việc đã hoàn thành trong mỗi tháng.

Người lao động hưởng lương hàng tháng được trả một lần hoặc nửa tháng một lần. Thời điểm trả lương khoán do hai bên thỏa thuận và phải được ấn định theo chu kỳ.

Quy định này đảm bảo lợi ích cho người lao động khi nhận lương khoán, đồng thời đảm bảo rằng trong suốt quá trình hoàn thiện công việc, người lao động sẽ tiếp tục nhận được tiền lương để có thể chi trả các chi phí sinh hoạt.

Xem Thêm: Quy Định Trả Lương Cho Người Lao Động Theo Pháp Luật Hiện Hành

3.2. Trả lương theo khoán đúng hạn ở trường hợp bất khả kháng

Theo quy định tại Khoản 4, Điều 97, Bộ Luật Lao động 2019, khi trả lương khoán không đúng hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng giữa hai bên, người sử dụng lao động sẽ bị phạt nghĩa vụ hợp đồng.

• Trường hợp không thể trả lương khoán đúng hạn vì lý do bất khả kháng, đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng không được, người sử dụng lao động được chậm trễ nhưng không được chậm trễ quá 30 ngày.

• Trường hợp trả lương chậm kéo dài từ 15 ngày trở lên, người sử dụng lao động phải đền bù cho người lao động. Số tiền đền bù ít nhất tương đương với số tiền lãi tính trên số tiền bị chậm trễ, dựa trên lãi suất của khoản tiền gửi có kỳ hạn 01 tháng tại ngân hàng mà người sử dụng lao động đã mở tài khoản trả lương cho người lao động, được công bố tại thời điểm trả lương.

4. Người nhận lương khoán liệu có phải đóng BHXH không?

Theo điều khoản của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2014, cụ thể là khoản 1 Điều 2, tất cả người lao động ký kết hợp đồng lao động có thời hạn từ một tháng trở lên với doanh nghiệp sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc.

Điều này nghĩa là sự bắt buộc tham gia BHXH phụ thuộc vào thời hạn của hợp đồng lao động mà người lao động đã ký kết với doanh nghiệp. Ngay cả khi hợp đồng lao động có thỏa thuận về việc trả lương theo lương khoán và có thời hạn từ một tháng trở lên, người lao động vẫn cần phải tham gia BHXH bắt buộc.

Về mức lương tháng dùng để tính đóng BHXH, theo khoản 26 Điều 1 Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH bao gồm mức lương cơ bản, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác có tính chất cố định. Đặc biệt, theo điểm a khoản 5 Điều 3 Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH, mức lương của người lao động được trả lương theo khoán sẽ được tính theo thời gian để xác định lương khoán cho việc đóng BHXH.

Xem Thêm: Lương Bao Nhiêu Phải Đóng Thuế Thu Nhập Cá Nhân? Điều Bạn Nên Biết Để Đảm Bảo Quyền Lợi

Tổng kết lại, hình thức trả lương theo khoán về bản chất là một hình thức trả lương cho người lao động dựa trên 3 khía cạnh khối lượng, chất lượng công việc và thời gian phải hoàn thành. Từ đó, phía công ty căn cứ để tính toán và trả lương cho họ để người lao động thực hiện công việc. Việc lựa chọn cách trả lương theo khoán được nhiều doanh nghiệp, tổ chức hay người sử dụng lao động lựa chọn nhưng cần phải thoả thuận rõ ràng với người lao động.